Zawrotna prędkość pobudzenia - Czyli, która herbata pobudza najbardziej?

Kto z nas nie doświadczył ogólnego zmęczenia podczas wstawania z łóżka? Pomimo, że podczas snu odpoczywamy i regenerujemy nasz organizm do kolejnej rundy codziennych działań, wstanie z łóżka jest dla nas dość ciężkim przeżyciem. Jednak nie każdy tego doświadcza. Druga grupa traci swoją energię po około godzinie funkcjonowania. Jak to zwalczyć? Kawa! Odpowiedź wydaje się prosta, lecz, nie oczywista. Kawa to nie jedyny napój podnoszący poziom energii i nie mowa oczywiście tutaj o napojach energetycznych. Drugim napojem posiadającym właściwości podnoszące poziom energii jest herbata. Ta również zawiera kofeinę i wcale nie musi być gorsza od swojej czarnej koleżanki. Dziś startujemy na piątym biegu i zyskujemy zawrotną prędkość pobudzenia, oczywiście bezpieczną, ponieważ herbata ma dużo właściwości prozdrowotnych. Odpowiemy na pytanie, która herbata pobudza najbardziej.

Kofeina zawarta w herbacie? Teina siostra kofeiny.

Czy w herbacie znajduje się kofeina? Tak, ale nie nazywamy jej kofeiną, lecz teiną. Czym różni się kofeina i teina? Właściwie odpowiedź jest bardzo prosta, bo tylko nazwą, ponieważ działają tak samo. Teina różni się jednak od kofeiny małym akcentem, ale jednak zauważalnym.

Teina i kofeina to pod względem chemicznym ta sama substancja. Teina i kofeina pobudzają, zmniejszają zmęczenie, poprawiają myślenie i koncentrację. Kofeina działa szybciej i krócej, a teina uwalnia się powoli, ale jej efekty są widoczne dłużej.

Herbata i kawa wpływają na nas inaczej, ale ta różnica nie leży w samej kofeinie. Herbata bowiem, poza kofeiną, zawiera również inne potężne substancje psychoaktywne, które dotykają naszych mózgów i modyfikują działanie kofeiny. 

Inne substancje zawarte w herbacie, które działają pobudzająco. 

Herbata zawiera także substancje psychoaktywne, które także wpływają na poziom energii w organizmie, są nimi: EGCG oraz polifenole, które również wpływają na działanie kofeiny. Przede wszystkim spowalniają jej przyjmowanie przez ciało, co sprawia, że efekt nie jest tak gwałtowny, ale też utrzymuje się nawet kilkukrotnie dłużej, niż ma to miejsce w przypadku kawy.

Podczas gdy filiżanka kawy z filtra to średnio 120 mg kofeiny, kubek herbaty zazwyczaj zawiera od 10 mg do 60 mg kofeiny. To znacznie większa rozbieżność niż w przypadku kawy. Wynika to głównie z tego, że na liść herbaty składa się od 1% do 5% kofeiny. Zdrową, rozsądną ilością przyjmowanej kofeiny jest średnio 450 mg na dzień, czyli około ośmiu kubków najmocniejszej herbaty. Spora ilość prawda? 

Dlaczego herbata może działać pobudzająco?

W kontekście kawy nikt nie ma większych wątpliwości – napój ten pobudza ze względu na zawartość kofeiny. Przyjęło się, że jeśli chcemy uniknąć efektu pobudzenia, należy sięgnąć po herbatę. Tymczasem takie twierdzenie nie jest do końca prawdziwe. Niektóre rodzaje herbat rzeczywiście uspokajają i działają relaksacyjnie, jednak są i takie, które z powodzeniem zastąpią poranną czy popołudniową kawę. Jeśli jednak susz zawiera dodatki neutralizujące działanie teiny, jego spożycie może przynosić odwrotne skutki – zamiast pobudzać, odpręży i zrelaksuje.

Co wpływa na ilość kofeiny w herbacie?

Pamiętajmy, że kofeina jest naturalnym pestycydem i roślina za jej pomocą broni zwłaszcza najmłodsze liście, szczególnie narażone na ataki owadów. Nie jest to jednak jedyna zależność. Jak więc wygląda sprawa ilości kofeiny w herbacie?
To także zależy od nas samych.

Może to być zaskoczeniem dla wielu osób, ale kolor samej herbaty ma drugorzędny wpływ na poziom kofeiny. Możemy z powodzeniem znaleźć herbatę czarną, bogatszą w kofeinę niż zielona.
Więcej kofeiny znajdziemy w herbacie świeżej i jakościowej, zbieranej wiosną na plantacjach dobrze nawożonych i produkowanej z młodych liści.
Aby w naszym kubku było więcej kofeiny, powinniśmy użyć więcej suszu, a nie wydłużać proces parzenia. Skuteczniej i szybciej parzą się też herbaty drobniejsze.
Kofeina łatwo się rozpuszcza, a co za tym idzie najwięcej znajdziemy jej w pierwszym naparze.

Jeśli parzymy wielokrotnie te same fusy miejmy świadomość, że drugie parzenie jest w kofeinę uboższe.
Napar zielonej herbaty ma zwykle mniej kofeiny niż napar czarnej z uwagi na niższą temperaturę parzenia. Gdybyśmy zaparzyli herbatę metodą cold brew, czyli zimną wodą poziom ten uzyskalibyśmy jeszcze niższy.
Zawarte w herbacie polifenole i aminokwasy zmieniają metabolizm kofeiny i dodają własne działanie co sprawia, że odczucie po wypiciu kawy i herbaty o zbliżonej zawartości kofeiny jest inne.

Najbogatszą w kofeinę herbatą jest zmielona na proszek, japońska zielona herbata matcha. Poza bardzo drobną postacią, która ułatwia ekstrakcję, jej napar ma postać zawiesiny, w praktyce jest tak jakbyśmy zjedli fusy po wypiciu herbaty.

W jakich porach pić herbatę?

Herbatę pobudzającą, co do zasady, wypijamy o podobnych porach, co kawę, a więc maksymalnie do godziny 16-17. Dotyczy to zwłaszcza osób wrażliwych, które podatne są na działanie substancji takich jak teina.
Jednocześnie warto pamiętać, że nie każda herbata pobudzi w tym samym stopniu.

Tymczasem po napar uspokajający można sięgać o każdej porze – dobrze sprawdzi się on zwłaszcza wieczorem, gdy potrzebujemy nieco się wyciszyć i odstresować. W roli napojów relaksujących doskonale sprawdza się herbata biała oraz herbata czerwona. Zawierają one mniejsze ilości teiny, dzięki czemu nie mają dużego działania pobudzającego.

Herbaty z piątym biegiem działania.

1. Matcha

Matcha to trochę inna herbata. Tutaj pijemy bezpośrednio całą roślinę, sproszkowaną i wmieszaną w wodę, przyjmujemy więc wszystkiego więcej. W dodatku matcha powstaje z herbaty zacienianej, która sama w sobie produkuje więcej kofeiny. Kubek matchy to co najmniej 70 mg kofeiny, ale też znacznie więcej teiny i pozostałych substancji psychoaktywnych. Matcha więc daje pobudzenie innego rodzaju, trwające znacznie dłużej, niż energia z kawy. 

2. Herbata czarna

Herbata czarna to herbata, która zawiera znacznie więcej ilości teiny niż jej koleżanki. Oczywiście, spotkamy herbatę zieloną o większej ilości teiny niż inna zielona herbata, lecz uznaje się, że czarna ma jej najwięcej do tego stopnia, że czarna herbata może mieć jej więcej niż słabsza kawa. Herbata czarna w naparze ma nawet dwukrotnie więcej kofeiny niż zielona. 

        

3. Yerba Mate

Tutaj nie ma zaskoczenia, że yerba mate musiała mieć swoje miejsce w tym zestawieniu. Choć sama yerba uznawana jest za napar, a nie za herbatę, to do rodziny herbat często ją zaliczamy. Yerba mate pije znacznie mniej osób, choć jak się okazuje jej działanie jest porównywalne do kawy. Według źródeł naukowych, w litrze naparu z ostrokrzewu paragwajskiego znajduje się około 70-650 mg kofeiny.